Jedną z ról jaką można pełnić w wyborach zgodnie z Kodeksem Wyborczym jest mąż zaufania.
Gdzie może działać?
Na poziomie komisji obwodowej, komisji okręgowej, państwowej (PKW) – bez ograniczeń geograficznych (nie trzeba być mieszkańcem danej gminy). Może być akredytowany przy kilku komisjach.
Kiedy może działać?
Przed dniem wyborów obserwując:
- pracę komisji wyborczej przed dniem wyborów (np. szkolenia, wybór przewodniczącego i zastępcy przewodniczącego);
- przyjęcie i sprawdzanie podpisów poparcia dla kandydata składanych w PKW.
W dniu wyborów:
- podczas wszystkich czynności komisji (np. sprawdzenie urny, przekazanie protokołu, sprawdzeniu poprawności obliczeń, wprowadzaniu danych do systemu elektronicznego przesyłania danych);
- w lokalu wyborczym w czasie przygotowywania do głosowania, głosowania, ustalania wyników, przewożeniu i przekazywaniu dokumentów do komisji wyższego szczebla.
Ostatnia kontrowersyjna nowelizacja kodeksu wyborczego pozwala na rejestrację przez męża zaufania przebiegu wszystkich czynności w lokalu wyborczym, ale z zastrzeżeniem, że materiały zostaną przekazane do ministra do spraw informatyzacji określonym trybem. Nieprzekazane muszą zostać skasowane z nośników należących do męża zaufania najpóźniej w dniu po przekazaniu protokołu przez komisję.
Kto może zostać?
Osoba mająca czynne prawo wyborcze do Sejmu, która nie kandyduje w wyborach ani nie jest komisarzem wyborczym, pełnomocnikiem wyborczym, pełnomocnikiem finansowym, urzędnikiem wyborczym lub członkiem komisji wyborczej.
Jak się zgłosić?
Poprzez pełnomocników komitetów wyborczych zarejestrowanych przez Państwową Komisję Wyborczą. Do obwodowych komisji wyborczych tylko w okręgach, w których dany komitet zarejestrował kandydatów lub listy kandydatów. W komisjach wyższego szczebla takiego ograniczenia nie ma. Można się zgłosić do końca trwania głosowania (do godziny 21:00 dnia wyborów).
Wynagrodzenie?
Tak, jeżeli mąż zaufania obserwował głosowanie przez co najmniej 5 godzin i obserwował cały przebieg ustalania wyników głosowania do momentu podpisania protokołu głosowania (również podpisuje). 40% zryczałtowanej diety członków obwodowych komisji wyborczych czyli 240 zł.
Więcej możecie dowiedzieć się ze szkolenia Obserwatorium Wyborczego prowadzonego przez Marcina Skubiszewskiego.