Kto może głosować przez pełnomocnika
Wyborca niepełnosprawny (znaczny lub umiarkowany stopień) lub wyborca, który ukończy 60 lat w dniu głosowania. Uwaga: Zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego wyklucza głosowanie przez pełnomocnika.
Miejsce głosowania
Tylko w kraju, w stałych obwodach głosowania. Nie można głosować przez pełnomocnika za granicą (nie można też głosować korespondencyjnie za granicą). Nie można głosować przez pełnomocnika w odrębnych obwodach głosowania np. zakłady lecznicze, domy pomocy społecznej, więzienia, domy studenckie.
Komu możemy dać pełnomocnictwo
Pełnomocnik musi być wpisany do rejestru wyborców w tej samej gminie lub posiadać zaświadczenie o prawie do głosowania. Pełnomocnikiem nie może być członek tej obwodowej komisji wyborczej, w której oddawany jest głos ani żaden kandydat w tych wyborach ani mąż zaufania, obserwator społeczny (praktycznie żaden choć obserwator międzynarodowy może, wg dosłownej interpretacji).
Liczba pełnomocnictw
Ta sama osoba może być pełnomocnikiem co najwyżej dwóch wyborców w tym tylko jeden wyborca niebędący bliskim pełnomocnika czyli:
- wstępny, zstępny,
- małżonek,
- brat, siostra,
- osoba pozostająca w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli w stosunku do pełnomocnika.
Kiedy i gdzie możemy zgłosić wniosek o udzielenie pełnomocnictwa
Tylko do konkretnych wyborów (nie ma stałych pełnomocnictw). Najpierw składamy wniosek najpóźniej 9 dni przed wyborami (przedostatni piątek, mogą zdarzać się wyjątki np. jedno z miast podawało 10 dni przed wyborami) ale dopiero po oficjalnym zarządzeniu wyborów. Wniosek składamy w urzędzie gminy (w dużych miastach: dzielnicy) tam, gdzie wyborca jest wpisany do rejestru wyborców. Można też wysłać pocztą lub inną drogą (liczy się data otrzymania wniosku w urzędzie) lub przez ePUAP.
Treść wniosku, załączniki
Formularz wniosku jest w ePUAP lub na stronach 6 i 14 Dziennika Ustaw https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000178101.pdf
Koniecznie trzeba używać tych wzorów. Są wymagane załączniki, w szczególności formularz wypełniony przez pełnomocnika. Obserwatorium Wyborcze zaleca podanie telefonu kontaktowego (tego nie ma w oficjalnych formularzach).
Sporządzenie pełnomocnictwa
Urzędnik przychodzi do miejsca zamieszkania wyborcy (lub w inne miejsce w gminie, wybrane przez wyborcę) w uzgodnionym czasie. Wyborca musi przy tym być, pełnomocnik niekoniecznie.
Cofnięcie pełnomocnictwa
W urzędzie gminy do 2 dni przed wyborami. W lokalu wyborczym w każdym czasie (póki pełnomocnik nie zagłosował) a więc wyborca może zmienić zdanie i zagłosować osobiście, mimo że udzielił pełnomocnictwa.