Pierwsze pismo
Błędy w wytycznych dot. głosowania korespondencyjnego
Pan Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej
Sylwester Marciniak
Szanowny Panie Sędzio,
Pozwalam sobie zwrócić Pańską uwagę na mankamenty dotyczące zawarte uchwałach PKW nr 167/2020 z dnia 8 czerwca 2020 r i nr 183/2020 z dnia 10 czerwca 2020 r. Mankamenty te dotyczą reguł, zgodnie z którymi obwodowa komisja wyborcza (OKW) sprawdza otrzymane koperty zwrotne z głosowania korespondencyjnego.
1. Nie wiadomo, w jaki sposób obwodowa komisja wyborcza (OKW) może znaleźć w spisie wyborców dane wyborcy, od którego otrzymała kopertę zwrotną.
Oświadczenie zawarte w kopercie zwrotnej zawiera bowiem imiona, nazwisko i numer PESEL wyborcy, nie zawiera natomiast jego adresu. Spis wyborców jest natomiast ułożony w kolejności adresów.
W tej sytuacji jedynym chyba sposobem na znalezienie danych wyborcy jest przejrzenie spisu wyborców w całości. Jest to bardzo niepraktyczne, a w dużych obwodach nawet niewykonalne.
Stowarzyszenie Obserwatorium Wyborcze wnosi o uzupełnienie uchwał PKW w taki sposób, aby OKW otrzymywała z urzędu gminy, obok spisu wyborców, spis pomocniczy, ułożony w kolejności numerów PESEL wyborców i zawierający wyłącznie dane tych wyborców, którzy wnioskowali o otrzymanie pakietu do głosowania korespondencyjnego. OKW nie będzie robić żadnych adnotacji w tym pomocniczym spisie; spis pomocniczy pozwoli jedynie na odnalezienie adresu wyborcy, od którego otrzymano kopertę zwrotną – a znając adres, OKW bez trudu znajdzie dane wyborcy w spisie wyborców.
2. Po otwarciu koperty zwrotnej przez OKW, nie jest przewidziane sprawdzenie, czy wyborca, od którego koperta pochodzi, wnioskował o doręczenie mu pakietu do głosowania korespondencyjnego.
Powyższe wynika wprost z § 2 ust. 1 i 2 uchwały nr 167/2020, która wylicza, co OKW powinna sprawdzić po otwarciu koperty. Nie ma tam miejsca na sprawdzenie, czy wyborca wnioskował o doręczenie pakietu.
Ust. 3, 5 i 6 tego samego paragrafu potwierdzają, że nie ma miejsca na sprawdzenie, czy wyborca wnioskował o doręczenie pakietu: ustępy te opisują postępowanie OKW z pakietami, które sprawdzono z wynikiem negatywnym z poszczególnych przyczyn (np. oświadczenie nie było podpisane, danych wyborcy nie znaleziono w spisie wyborców). Wśród wymienionych przyczyn nie ma faktu, że wyborca nie wnioskował o doręczenie pakietu.
Wzmiankowane tu sformułowania zawarte w uchwale nr 167/2020 są także obecne w uchwale nr 183/2020.
§ 2 ust. 2 uchwały nr 167/2020 zawiera jednocześnie następujące sformułowanie: <<członek komisji odnotowuje w rubryce spisu „Uwagi”, odpowiadającej pozycji, pod którą przy nazwisku wyborcy umieszczono informację o wysłaniu pakietu wyborczego, że wyborca głosował korespondencyjnie>>
To sformułowanie opiera się na założeniu, że „informacja o wysłaniu pakietu wyborczego” w odpowiedniej rubryce jest obecna. A przecież obecna być nie musi, a OKW nie ma za zadanie tego sprawdzać i nie ma żadnych instrukcji co do postępowania w sytuacji, gdy informacja ta nie jest obecna.
Stowarzyszenie Obserwatorium Wyborcze wnosi o uzupełnienie uchwał PKW w taki sposób, aby opracowując kopertę zwrotną, OKW miała za zadanie sprawdzić, czy dany wyborca wnioskował o doręczenie pakietu wyborczego. Jeśli ten fakt nie wynika z uwag w spisie wyborców, OKW powinna każdorazowo zwracać się do urzędu gminy o wyjaśnienia. Głos korespondencyjny powinien być wrzucany do urny wyłącznie w przypadku wyborcy, który wnioskował o doręczenie pakietu. Uchwały PKW powinny także wyjaśniać, co OKW powinna zrobić, jeśli wynik sprawdzenia jest negatywny (pakiet, do którego należy włożyć taką kopertę, liczenie takich kopert).
Z wyrazami szacunku,
W imieniu Stowarzyszenia Obserwatorium Wyborcze
ul. Czeska 7 m. 8
03-902 Warszawa
info@ow.org.pl
tel. 883 188 969
Marcin Skubiszewski
Przewodniczący Zarządu
Drugie pismo
Nieprawidłowo wydrukowane karty do głosowania za granicą – konieczność rozwiązania problemu
Pan Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej
Sylwester Marciniak
Szanowny Panie Sędzio,
Według informacji, które dochodzą do Obserwatorium Wyborczego, polskie ambasady i konsulaty w kilku krajach zaczęły rozsyłać karty do głosowania korespondencyjnego niespełniające wymogów § 2 uchwały PKW nr 132/2020 z dnia 3 czerwca 2020 r.: na kartach brak odcisku pieczęci obwodowej komisji wyborczej (OKW) i/lub wydruku pieczęci PKW.
Takie karty są nieważne na mocy art. 11 ustawy z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego, w związku z wyżej wzmiankowaną uchwałą.
Jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, to w tej sytuacji znaczna liczba głosów zostanie oddana na kartach nieważnych, co w istotny sposób zakłóci wynik wyborów i może doprowadzić do ich nieważności.
Obserwatorium Wyborcze wzywa Państwową Komisję Wyborczą do zaradzenia tej groźnej sytuacji.
Ponieważ do pierwszej tury wyborów zostało już bardzo mało czasu, rozesłanie prawidłowych kart do wyborców, którzy juz otrzymali karty nieprawidłowe, oraz poinformowanie ich, że nie powinni używać kart nieprawidłowych, jest teraz niemożliwe. W tej sytuacji jedynym możliwym środkiem zaradczym wydaje się być zmiana uchwały PKW nr 132/2020, tak aby nieprawidłowe karty do głosowania, które już rozesłano, zostały uznane za ważne.
Obserwatorium Wyborcze sugeruje, aby PKW uzyskała w trybie pilnym od wszystkich polskich konsulów, które organizują głosowanie korespondencyjne, dokładny opis kart, które zostały rozesłane. Następnie PKW może zmienić uchwałę nr 132/2020 w taki sposób, aby konwalidować (uznać za ważne) te karty, które są nieprawidłowe. Można tego dokonać przez odpowiednią zmianę opisu „oznaczenia autentyczności karty do głosowania”, stanowiącego § 2 uchwały.
Taka konwalidacja powinna być określona tak wąsko, jak to tylko możliwe: powinna ona dopuszczać np. karty bez odcisku pieczęci okręgowej komisji wyborczej, ale za to zawierające wydruk pieczęci właściwego konsulatu, tylko w określonych obwodach głosowania (tych, w których akurat ten problem wystąpił), tylko w przypadku kart użytych w głosowaniu korespondencyjnym i tylko w pierwszej turze (w przypadku głosowania w lokalu wyborczym jest jeszcze czas, by prawidłowo wydrukować karty).
Z wyrazami szacunku,
W imieniu Stowarzyszenia Obserwatorium Wyborcze
ul. Czeska 7 lok. 8
03-902 Warszawa
info@ow.org.pl
tel. 883 188 969
Marcin Skubiszewski
Przewodniczący Zarządu